Ostatni car Rosji na prywatnych zdjęciach zrobionych w Skierniewicach

Muzeum Historyczne Skierniewic pieczołowicie gromadzi wszelkie materiały, również w formie cyfrowej, dotyczące przeszłości miasta i jego najbliższej okolicy.
W czasach zaboru rosyjskiego, a przypomnijmy iż w granicach imperium Skierniewice, podobnie jak większość terenów Księstwa Warszawskiego, znalazły się po upadku Napoleona w 1815 roku dawny pałac biskupi wraz parkiem, folwark skierniewicki oraz część okolicznych wsi stały się własnością carów. Prezentowana galeria przedstawia rodzinę ostatniego z koronowanych Romanowów, cara Mikołaja II wraz z rodziną podczas polowania w Zwierzyńcu. Większość z fotografii to zdjęcia amatorskie, wykonane przez najbliższych monarchy. Ich jakość pozostawia wprawdzie wiele do życzenia, jednak zawartość z pewnością zrekompensuje te mankamenty. Zobaczymy carską parę wycinającą na drzewie swe inicjały, Mikołaja II przeskakującego przez ogrodzenie czy też carycę Aleksandrę Fiodorowną sączącą z piersiówki.

Przy tej okazji przypomnijmy incydent, o którym na łamach „ITS” w 2015 roku pisała Aneta Kapelusz.
Otóż w listopadzie 1903 w Skierniewicach gościł car Mikołaj II z żoną Aleksandrą, córkami, niemieckim kuzynem Ernestem i jego córką Ellą. Panowie polowali, dziewczęta również świetnie się bawiły. Do czasu. 16 listopada 1903 roku właśnie w Skierniewicach zmarła kilkuletnia księżniczka heska Elżbieta, według relacji Margaret Eagar, Irlandki, niani cesarskich córek, na tyfus, bądź też podobną chorobę.

Inny powód śmierci księżniczki Elli, sugeruje w książce „Spotkania – Rozstania – Powroty” Wacław Aulaytner, syn dziedzica majątku Studzianki w powiecie rawskim. Matka autora – Wanda z Pomian-Zakrzewskich Aulaytnerowa, tak wspomina wydarzenia z listopada 1903 roku w Skierniewicach:

„Jesienią 1903 roku wysłano mnie na pensję do Warszawy, do dziadka i ciotek. Miałam wtedy niecałe 13 lat. Wsadzono mnie do pociągu, oddano pod opiekę starszej pani, jakiejś przygodnej pasażerki i pojechałam. Przejechaliśmy szczęśliwie Piotrków, Koluszki, dojechaliśmy do Skierniewic, gdzie nasz pociąg odstawiono na boczny tor, zamykając drzwi i nie informowano, o co chodzi. Jednak któryś z kolejarzy Polaków powiedział nam co się stało. Otóż do Skierniewic przyjechał na polowanie car Mikołaj II i rezydował w pałacu biskupim. Po polowaniu, które trwało dwa dni car zaprosił gości do pałacu. Wszyscy zebrali się wraz z cesarzem w sali jadalnej i każdy miał wyznaczone miejsce przy stole. Cesarzowa Aleksandra jednak zawiadomiła, że ponieważ źle się czuje, ma anginę, nie weźmie udziału w przyjęciu. Wobec tego pozamieniano miejsca. Cesarz usiadł na miejscu cesarzowej, na miejscu cesarza mała księżniczka heska, a na miejscu prezesa rady ministrów książę Radziwiłł. Księżniczka heska i książę Radziwiłł zostali otruci spożywając posiłek przeznaczony dla cesarza i jego najwyższego ministra. Na stacji w Skierniewicach stał pociąg z trumną księżniczki heskiej, którą przewożono do Niemiec. Dopiero po trzech godzinach pociąg ruszył do Warszawy, gdzie na dworcu oczekiwała mnie niespokojnie ciotka Jadwiga. Cesarz Mikołaj II był tak przerażony tym zamachem, że przez dobre parę lat nie przyjeżdżał do Polski. Policja rosyjska surowo zapowiedziała mieszkańcom Skierniewic i pasażerom pociągu, że o tym wypadku nie wolno nikomu mówić pod jakimiś wysokimi karami.”

Czy w skierniewickim pałacu rzeczywiście doszło do próby zamachu, trudno dziś ocenić. Faktem jest, iż uczestniczący w przyjęciu książę Michał Piotr Radziwiłł zmarł 17 listopada 1903 roku, zaledwie dzień po śmierci księżniczki heskiej.

Muzeum Historyczne Skierniewic od początku swego istnienia dygitalizuje zdjęcia i dokumenty udostępniając je następnie mieszkańcom w ramach Cyfrowego Archiwum Skierniewic. Projekt współfinansowany jest przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.