Muzeum Historyczne Skierniewic przygotowuje dużą wystawę prac Estery Karp. To wydarzenie wielkiej rangi nie tylko w skali Skierniewic

Estera Karp urodziła się w rodzinie skierniewickiego fotografa Lipmana Karpa. Była jedną z jego siedmiu córek. Siostry poszły w ślady ojca, Estera zaś zdecydowała zająć się malarstwem. Studiowała w wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych. Po studiach zamieszkała najpierw w Łodzi, następnie wyjechała do Paryża. We francuskiej stolicy spędziła większość życia, nigdy nie wróciła na stałe do Polski. Prawdopodobnie odwiedziła ojczyznę przy okazji swojej wystawy w latach trzydziestych.

Ponad pół wieku po śmierci prace Estery Karp zostaną pokazane w jej rodzinnym mieście. Choć to nie pierwsza wystawa obrazów i rysunków artystki, zaplanowana na początek przyszłego roku ekspozycja będzie największą. Jej organizacja rozpoczęła się już kilka miesięcy temu.

- Kwerenda była prowadzono we Francji, ponieważ to tam znajduje się najwięcej prac Estery Karp - mówi dyrektor Muzeum Historycznego Skierniewic, Agata Niedziółka. - Trwała dość długo. Mamy już ustalone miejsca, z których chcielibyśmy wypożyczyć prace na wystawę. Pochodzić one będą od paryskiego marszanda, kolekcjonera z Wersalu oraz Muzeum Historycznego Sztuki Żydowskiej w Paryżu. Kolekcje są bardzo bogate. Będzie można porównać rysunki i prace Estery Karp z okresu polskiego oraz francuskiego i wpływ doświadczeń życiowych na jej twórczość.

Prace Estery Karp znajdujące się w Skierniewicach na co dzień nie są pokazywane publicznie. Muzeum Historyczne Skierniewic jest w posiadaniu osiemnastu jej prac. Są to gwasz, szkice oraz dwa obrazy olejne – jeden przedstawiający wioślarzy, drugi pianistkę. Część z prac była pokazywana w Izbie Historii Skierniewic w 2017 roku podczas Skierniewicera, wydarzenia mającego przybliżyć historię i działalność skierniewiczan żydowskiego pochodzenia.

- Przez wiele lat Estera Karp była artystką zapomnianą. Jej śmierć w 1970 roku nie została odnotowana w Polsce, a nie w Skierniewicach. Gazety nie pisały, że wielka artystka zmarła w Paryżu – mówi Marzena Rafińska z Muzeum Historycznego Skierniewic, kurator wystawy. - Warto podkreślić, że była cenioną artystką w Francji. Kiedy przyjechała do Paryża, prezentowała swoje prace na wystawach indywidualnych i zbiorowych.

Wystawiała na wszystkich ważnych salonach artystycznych do lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku, na Salonie Wiosennym, Jesiennym i Tuleryjskim. Jeden z ówczesnych francuskich krytyków sztuki zaliczył Esterę Karp do najważniejszych artystek działających w Paryżu, jednocześnie uważał ją za niedocenioną.

Jak podkreśla kuratorska wystawy, po śmierci artystki nie było osoby, która zadbałaby o jej dorobek twórczy i pamięć o niej. Prace pochodzącej ze Skierniewic malarki pojawiały się od czasu do czasu na wystawach we Francji oraz w Polsce. W kraju jej twórczość można było bliżej poznać na wspomnianej ekspozycji w Izbie Historii Skierniewic oraz w 2019 roku w Muzeum Sztuki w Łodzi na wystawie o artystach Jung Jidish, z którymi współpracowała Estera Karp. Kolejne wystawy zorganizowano w Bibliotece Polskiej w Paryżu oraz w Muzeum Sztuki Żydowskiej w Paryżu.

- Warto pamiętać, że Estera Karp urodziła się w Skierniewicach i przeżyła tutaj swoje dzieciństwo, które każdego w jakiś sposób kształtuje na całe życie. Wydaje mi się, że widać te skierniewickie elementy w jej twórczości. Estera Karp zwraca się ku małomiasteczkowości i klimatowi panującemu w sztetlach – mówi Marzena Rafińska.

Artystka miała oryginalny i charakterystyczny styl. Tworzyła realistyczne prace, ale w momencie, kiedy zaczyna kawałkować rzeczywistość w obrazie, wprowadzać ruch za pomocą linii, regularnych plam, to wiadomo, że to jest Estera Karp.

- Inne cechy charakterystyczne to postacie w ruchu, nakładające się postacie jedna na drugą. Widać, że poszukiwała swojego stylu i była zła na to, że inni robią podobnie. Czasami odnotowywała, że nie należy tego kopiować. Przez jej prace przewija się często motyw ogrodu i wnętrza, które przypominają wnętrza szpitalne, bo należy pamiętać, że ostatnie lata życia artystka spędziła w szpitalu psychiatrycznym – mówi kuratorka wystawy.

To wszystko będzie można zobaczyć podczas wystawy w Muzeum Historycznym Skierniewic, którą zaplanowano na początek przyszłego roku. Jak mówi dyrektor muzeum, Agata Niedziółka, tak duża wystawa Esterze Karp to dopiero początek:

- Chcielibyśmy rozpocząć właśnie od pokazania jak największej ilości jej pracy, ponieważ są coraz częściej doceniane. Badania nad historią sztuki polskich artystów w Paryżu, również coraz częściej obejmują jej twórczość jako artystki, która była niesamowicie zdolna, a do tej pory niedoceniona. Mamy nadzieje, że wystawa i polsko-francuski katalog jej towarzyszący będzie początkiem. Planujemy przyszłoroczną odsłonę konkursu „Moja przygoda w muzeum” poświęcić twórczości Estery Karp.

Wydarzenie zostało dofinansowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Sztuka wizualna, którego operatorem jest Narodowa Galeria Sztuki „Zachęta” w Warszawie. Pieniądze zostały przeznaczone na sfinansowanie przyjazdu i ubezpieczenie wystawy, wydanie katalogu i przeprowadzenie konkursu dla dzieci i młodzieży.