Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

W Zwierzyńcu IPN odnalazł i ekshumował szczątki chłopca

Zuzanna Gawałkiewicz
Instytut Pamięci Narodowej
Na początku października zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN w Zwierzyńcu pod Skierniewicami przeprowadził poszukiwania miejsca pochówku zakończone ekshumacją szczątków kilkunastoletniego chłopca. Możliwe, że odkryte szczątki należą Henia, chłopca wysiedlonego z Zamojszczyzny przez hitlerowców, który po ucieczce z transportu znalazł schronienie w jednym z gospodarstw w okolicy Skierniewic. Według relacji młody człowiek zginął zastrzelony przez niemieckiego żandarma.

Badania poszukiwawcze zespołu specjalistów z Instytutu Pamięci Narodowej ujawniły w lesie Zwierzynieckim miejsce pochowku jednej osoby. Według wstępnej oceny antropologa szczątki mogą należeć do 14 letniego chłopca. Potwierdza to tezę, że w mogile mógł zostać pochowany Henio, chłopiec zastrzelony przez niemieckich żandarmów w 1943 lub 44 roku.
Według zebranych relacji świadków podczas II wojny światowej chłopiec o imieniu Henio miał właśnie w okolicach Skierniewic uciec z transportu wysiedleńców z Zamojszczyzny. Pomocy udzielili mu wówczas właściciele jednego z gospodarstw pod Skierniewicami. Przez kilka miesięcy Henio u nich mieszkał i pracował. Niestety, niemiecka żandarmeria wpadła na trop uciekiniera. Chłopiec zginął od kuli żandarma w gospodarstwie, w którym znalazł schronienie.
Jego zwłoki zostały pochowane w okolicznym lesie.

Próby rekonstrukcji losów chłopca oraz odnalezienia jego szczątków podjął się Instytut Pamięci Narodowej. IPN prócz własnych badań w poszukiwaniu ofiar terroru wykorzystuje informacje przekazane od mieszkańców danego terenu. W przypadku Henia impuls wyszedł od skierniewickich pasjonatów historii.

– Wykorzystujemy dwa źródła – wyjaśnia dr Rafał Leśkiewicz, rzecznik prasowy Instytutu Pamięci Narodowej. – Po pierwsze są to nasze własne badania, po drugie opieramy się na relacjach świadków. Wszelkie relacje ustne najpierw staramy się potwierdzić w dokumentach. Prowadzimy kwerendę w archiwach, by jak najdokładniej ustalić miejsce pochówku. Gdy nie ma takich źródeł wówczas zanim przystąpimy do wykopalisk następuje wstępne rozpoznanie terenu georadarem. Jeżeli na wytypowanym obszarze wystąpią jakiekolwiek anomalie mogące świadczyć o tym, że ktoś został w tym miejscu pochowany, wówczas nasi specjaliści przystępują do poszukiwań.

– Informacje na temat Henia zaczęliśmy zbierać już na początku działalności muzeum w Skierniewicach, jakieś trzy lata temu – mówi Piotr Paradowski z Muzeum Historycznego Skierniewic, który wraz z Radosławem Stefankiem oraz Jacek Stępowskim, prezesem Towarzystwa Przyjaciół Skierniewic prowadził poszukiwania wspierając IPN w kompletowaniu dokumentacji. – Wtedy dotarliśmy do osób, które pamiętały tę historię, nagraliśmy ich relację i wówczas zgłosiliśmy to do IPN. Sama kwerenda trwała rok. Ja szukałem spisanych i opublikowanych relacji o tych wydarzeniach, Radek prowadził kwerendę w dokumentach Czerwonego Krzyża. W poszukiwania zaangażował się też Jacek Stępowski.

Piotr Paradowski dodaje, że informację o grobie chłopca przekazał mu wujek.

– O tym, że na obrzeżach Zwierzyńca znajduje się mogiła zamordowanego przez Niemców chłopca dowiedziałem się od mojego wujka, Andrzeja Paradowskiego, który znał nieżyjącego już człowieka opiekującego się grobem – relacjonuje Piotr Paradowski. – Znaliśmy lokalizację, z tym, że już podczas wykopalisk okazało się, że mogiła została przesunięta o jakieś półtora metra. Henio został pochowany w trumnie. Z chwilą gdy ona się rozłożyła, ziemia usypana na mogile się zapadła. To okoliczni mieszkańcy nanieśli ziemię na nową mogiłę chcąc upamiętnić chłopca. Nie było to dokładnie w tym samym miejscu, jednak na tyle blisko, że szczątki chłopca zostały odnalezione.

Działania Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN w sprawie ekshumowanego chłopca zostały objęte postępowaniem Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Łodzi.

od 7 lat
Wideo

Jak głosujemy w II turze wyborów samorządowych

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na skierniewice.naszemiasto.pl Nasze Miasto