Groźny rak szyjki macicy. Dlaczego warto robić cytologię i szczepić się przeciw wirusowi HPV?

Rak szyjki macicy to groźna i podstępna choroba – daje objawy dopiero wtedy, gdy jest już w bardzo zaawansowanym stadium. Połowa z 3 tys. kobiet w Polsce, które rocznie słyszą taką diagnozę, umiera. Ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem kobiety, aż do końca piątej dekady życia. Ale wcześnie wykryty rak szyjki macicy jest w 99,9 proc. wyleczalny. Dlatego tak ważna jest profilaktyka.

Najlepszym sposobem na wczesne wykrycie raka szyjki macicy, lub nawet stanu przedrakowego, jest badanie cytologiczne. To bezbolesne i szybkie badanie. Ginekolog wkłada do pochwy pacjentki wziernik ginekologiczny i wkłada przez niego tzw. szczoteczkę cytologiczną. Pobiera nią komórki znajdujące się na ścianie i szyjce macicy. Pobrane komórki umieszczane są potem na szkiełku cytologicznym i oceniane pod mikroskopem. Badania nie należy wykonywać w czasie miesiączki. Najlepiej zgłosić się cztery dni po jej zakończeniu lub cztery dni przed rozpoczęciem kolejnej.

Cytologię można bezpłatnie wykonać w gabinecie u ginekologa mającego umowę z NFZ, a nawet w niektórych poradniach POZ. NFZ prowadzi Program Profilaktyki Raka Szyjki Macicy w ramach którego każda kobieta w wieku 25-59 lat raz na trzy lata ma prawo do bezpłatnego badania cytologicznego, a kobiety z grup ryzyka do badania raz na rok. Dodatkowo kobiety w każdym wieku mogą zrobić badanie u dowolnego ginekologa, który ma umowę z NFZ.

Powodów do badań jest wiele, z danych łódzkiego oddziału NFZ wynika jednak, że w czasie pandemii część mieszkanek regionu zaniedbała badana cytologiczne lub odkładała je na później. Nie wszystkie pacjentki to nadrobiły.

Dlatego NFZ zachęca, by wrócić do nawyków zdrowotnych sprzed pandemii.

- Placówki medyczne są tak zorganizowane, żeby wizyta dla pacjentów była bezpieczna. Priorytetem jest wykonanie badania i wyłapanie zmian na wczesnym etapie. To może uratować nam życie. Nie odkładajmy profilaktyki na później – podkreśla Magdalena Góralczyk z łódzkiego oddziału NFZ.

Listę poradni ginekologiczno-położniczych mających umowę z NFZ w swoim powiecie można znaleźć na stronie internetowej funduszu (www.gsl.nfz.gov.pl ) lub pod bezpłatnym, całodobowym numerem Telefonicznej Informacji Pacjenta 800 190 590. Warto pamiętać, że do ginekologa nie trzeba mieć skierowania.

Tu znajdziesz adresy i telefony poradni ginekologicznych w województwie łódzkim mających umowę z NFZ

Skuteczną metodą profilaktyki raka szyjki macicy są szczepienia przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego zwanego w skrócie wirusem HPV. Większość zachorowań na ten typ nowotworu związanych jest bowiem z zakażeniem tym przenoszonym drogą płciową patogenem.

HPV to powszechnie występujący wirus. Szacuje się, że około 50-80 proc. kobiet i mężczyzn zostanie zarażonych wirusem brodawczaka ludzkiego przynajmniej raz w życiu.

Istnieje wiele typów wirusów HPV, część z nich wywołuje łagodne zmiany skórne takie jak brodawki i brodawczaki w okolicy narządów płciowych oraz innych części ciała. Ale są i takie, które wywołują poważniejsze zmiany, aż do groźnych nowotworów włącznie. U kobiet większość infekcji goi się samoistnie Ale w jednym na dziesięć zakażeń wirus powoduje zmiany przedrakowe lub nowotwory.

Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego może dojść w czasie stosunku płciowego, ale też w przypadku bezpośredniego kontaktu ze skórą osoby zakażonej. To oznacza, że prezerwatywa jako środek prewencyjny nie jest wystarczająca. Na dodatek wirus HPV jest też groźny dla mężczyzn, jest czynnikiem wywołującym u nich raka jamy ustnej, gardła, odbytu i prącia.

Poddając się szczepieniu przeciw HPV kobieta zmniejsza o 70 proc. ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy. Dlatego warto się szczepić.

Szczepionka przeciw HPV jest najskuteczniejsza, gdy podana jest przed rozpoczęciem współżycia płciowego, bo do zakażenia dochodzi najczęściej w początkowym okresie aktywności seksualnej. Dlatego szczepić mogą się dziewczęta i chłopcy już od 9. roku życia.

Od ubiegłego roku jedna ze szczepionek – Cervarix - jest w 50 proc. refundowana przez NFZ. Pacjent zapłaci 138,18 zł za dawkę przy cenie detalicznej 276,36 zł. Po receptę na szczepionkę i zaszczepienie można zgłosić się lekarza rodzinnego w dowolnej poradni mającej umowę z NFZ.

Tu znajdziesz adresy i telefony poradni POZ w województwie łódzkim mających umowę z NFZ

Jednym z elementów profilaktyki przeciwnowotworowej jest też prowadzenie zdrowego stylu życia. Specjaliści mają dla kobiet kilka ważnych zaleceń:

• bądź aktywna fizycznie;
• utrzymuj prawidłową masę ciała;
• odżywiaj się zdrowo i racjonalnie, pij dużo wody;
• nie pal papierosów oraz ogranicz spożycie alkoholu;
• wykonuj regularnie badania profilaktyczne.