Co jemy i gdzie kupujemy? Porady ekspertów.

Za zgniłe ziemniaki odpowie market na osiedlu Widok w Skierniewicach oraz sklep w Rawie na osiedlu 9 Maja. 
- Wadliwy produkt zakwestionowano i wycofano z obrotu - mówi Wiesława Teluk, dyrektor Państwowej Inspekcji Handlowej w Skierniewicach. - Część produktu pochodziła z Francji.
Dlaczego ziemniaki sprowadzano zza granicy?
- Cena - mówi krótko Julian Odziomek, rolnik spod Łowicza handlujący na targu w Skierniewicach. - Na 1 hektarze jestem w stanie wyprodukować 20 ton ziemniaków spożywczych. Ci, którzy mają podpisane umowy z marketami, z jednego hektara wyciągają ich dwa razy tyle. Ja sprzedaję je po 80 groszy za kilogram, a w markecie są po 60 groszy. 
Skierniewiccy konsumenci dzielą się na tych, co chcą kupić tanio i na tych, dla których ważniejsza od ceny jest jakość. 
- Kiedyś było tak, że żywność na rynku kupowała biedota, a do sklepów szli zamożniejsi ludzie - mówią skierniewiccy kupcy. - Teraz ci, co mają chude portfele wszystkie zakupy robią w marketach. Ci, których stać, w marketach kupują tzw. chemię, ale po żywność idą do małych producentów.
- Wiem, że włoszczyzna w markecie jest tańsza niż od rolnika - przyznaje Marianna Kozłowska, mieszkanka Widoku. - Mięso też tam taniej można kupić, ale ani smaku, ani zapachu porównać już nie można. 
Dlaczego tak się dzieje?
- Przy warzywach i owocach decyduje liczba stosowanych nawozów, a przy mięsie jakość paszy - wyjaśnia rolnik Julian Odziomek. - Nie oszukujmy się, że nikt ich nie stosuje, bo to bzdura. Jednak trzeba wiedzieć, ile i jak często je stosować. Jeśli ktoś przesadzi, warzywa lub owoce są mało smaczne i nie nadają się do przetworów.
O tym przekonały się skierniewickie gospodynie, które chciały zamknąć w słoiki kupne ogórki, a z jabłek zrobić mus.
- Ogórki były równe jak żołnierzyki - wspomina pani Anna. - Wyglądały naprawdę ładnie. Tylko, że żaden słój nie ukisił się jak należy. Mus z jabłek też był niejadalny, a przecież przepisy mam sprawdzone i żywność wekuję od kilkunastu lat.
Tak, jak na towar złej jakości natknął się niejeden klient, tak i kupcy muszą się mieć na baczności. 
- Kiedyś kupiłem u obcego mi sprzedawcy partię młodych wczesnych ziemniaków. Wszystkie wyrzuciłem, bo wstyd było nimi handlować - wyznaje jeden z handlowców. - Ale inni reklamowali je jako polski towar, choć wiedzieli, że pochodzą z Cypru i Grecji. 
- Klient zawsze ma prawo znać pochodzenie kupowanego produktu i taka informacja powinna być zawarta na etykiecie - podkreśla Barbara Wieteska, dyrektor Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Skierniewicach. 
Okazuje się również, że importowane ziemniaki sprzedawane jako produkt Made in Poland, to tylko wierzchołek góry lodowej. 
- Znaczna część owoców i warzyw oferowana na targu jest przywożona z giełd. Owoce są smarowane glutenem, by ładnie wyglądały i chemizowane, by jak najdłużej przetrwały - wyjaśnia Agnieszka Kraszewska, studentka dietetyki i właścicielka sklepu ze zdrową żywnością w Skierniewicach.
Ale nie tylko sprzedawcy nas oszukują. Robią to również kucharze. 
- W jednej z łowickich pizzerii zamiast sera do pizzy podawano produkt seropodobny - mówi Iwona Olejniczak z Państwowej Inspekcji Handlowej w Skierniewicach. - Taka informacja powinna być zawarta w karcie menu, a jej nie było. 
Podobne nieprawidłowości w wyniku licznych kontroli wykrywa sanepid. - Nakładamy mandaty za sprzedaż przeterminowanych produktów lub przetrzymywanych w warunkach nie spełniających standardów sanitarnych - mówi Barbara Wieteska. - I nie dotyczy to wyłącznie marketów - podkreśla. - Wiele do życzenia pozostawiają jeszcze małe sklepy. Właściciele chcą wyeksponować jak największą gamę asortymentu, narażając na bliskość produkty, które nie powinny znajdować się w bezpośrednim sąsiedztwie. Są przypadki, że towar leży bezpośrednio przy kasie, nie jest zapakowany, a przechodzą koło niego dziesiątki ludzi. 
Pocieszeniem może być fakt, że obie inspekcje zauważają poprawę. 
- Kiedyś drastycznych nieprawidłowości było znacznie więcej. Teraz stan sanitarny sklepów, wygląd i jakość sprzedawanych produktów jest coraz lepsza - mówi Barbara Wieteska.
A nad smakiem kontrolę będzie miała pracownia sensoryczna, która od niedawna działa w skierniewickim sanepidzie.
- Człowiek od zawsze kierował się zmysłami przy wyborze jedzenia. Robimy to intuicyjnie - stwierdza Barbara Michałowska, kierownik laboratorium w sanepidzie. - Produkty najpierw wybieramy wzrokowo, potem kierujemy się węchem, a na końcu smakujemy. 
I o ile nasze zmysły są w stanie "wykryć" podejrzaną rybę czy drugiej świeżości wieprzowinę, tak z pięknie wyglądającymi owocami i warzywami jest znacznie trudniej. Skąd wiedzieć zatem, które są polskie, smaczne i mało pryskane? Recepty nie ma. Trzeba ufać ludziom.
- Od 7 lat kupuję żywność od dwóch sprawdzonych sprzedawców, którzy handlują na targowisku w centrum miasta - mówi Agnieszka Kraszewska. - Dzisiaj już nie mam problemów z wizualnym rozróżnieniem pomidora wyhodowanego w foliowym namiocie u rolnika spod Skierniewic i tego, którzy przypłynął do nas zza morza.
W najlepszej sytuacji są jednak ci, którzy mają dostęp do własnoręcznie i na własne potrzeby wyprodukowanej żywności. 
- Kiedy gotuję dla rodziny, jajka i warzywa biorę od mamy, która mieszka na wsi - mówi Marzena Plaskota, młoda skierniewiczanka, laureatka wielu konkursów kulinarnych. - Ciasto na kupnych jajkach nie udaje mi się, a sałatki mają dziwny smak.


Eksperci radzą jak kupować Żywność
• Należy czytać etykiety. Na niej zawsze powinna znaleźć się informacja o dacie przydatności do spożycia, jak i miejsca pochodzenia produktu.
Wskazane jest też unikanie produktów z bardzo długim terminem przydatności do spożycia. Takie artykuły zawierają duże ilości chemicznych konserwantów.
Warto też przyjrzeć się składnikom. Większość oznaczeń może być niezrozumiałych, ale najprostsza zasada jest taka - im mniej dodatków, tym produkt mniej przetworzony, a więc zdrowszy.

• Przy kupnie owoców i warzyw zawsze pytać o pochodzenie i używanie środków chemicznych. 
• Zachowywać paragon. W razie nabycia artykułu nie nadającego się do spożycia, łatwiej będzie udokumentować źródło jego nabycia.

• W razie nabycia złej jakości produktu spożywczego (przeterminowanego albo nieświeżego) należy zadzwonić do sanepidu i podać miejsce nabycia oraz numer partii towaru.