W lasach pojawił się nowy szkodnik. Przekraska sosnówka po raz pierwszy została wykryta na terenie Nadleśnictwa Międzychód

Kornik drukarz, kornik ostrozębny, a także przypłaszczek granatek i cetyńce – to chrząszcze, które śnią się po nocach międzychodzkim leśnikom. Atakują one świerki i sosny Puszczy Noteckiej na terenie Nadleśnictwa Międzychód. Dostają się pomiędzy drewno, a korę i jedynym ratunkiem i zarazem obroną przed namnażaniem się tych chrząszczy jest wycinka chorych drzew i możliwie szybka wywózka ich z lasu. Jeśli leśnicy nie zrobią tego przed okresem ich rozwoju i namnażania, to te zaatakują kolejne drzewa. W ekstremalnych przypadkach może dojść do ich gradacji, jak było w przypadku Puszczy Białowieskiej, którą trzeba było wycinać na potęgę, co powodowało społeczne oburzenie.

Teraz do gamy szkodników doszedł nowy – przekraska sosnówka. To kolejny gatunek szkodnika pierwotnego drzewostanów iglastych. Do tej pory w polskich Lasach Państwowych go nie było. Występował naturalnie jedynie w regionie śródziemnomorskim i częściowo na zachodzie Europy. Dlatego też nie ma krajowej literatury na ten temat. Pod koniec maja na terenie Nadleśnictwa Międzychód wykryto go w koronie 48-letniej sosny pospolitej.

- Ten owad jest szkodnikiem drzewostanów iglastych i pochodzi naturalnie z rejonu basenu Morza Śródziemnego, gdzie był notowany jako zupełnie naturalny składnik ekosystemu. W latach pięćdziesiątych jego obecność stwierdzono także w południowej Holandii oraz zachodnich Niemczech. Tam miał dobre warunki do rozwoju, ponieważ są to kraje nieco bardziej stabilne pod względem pogody. Trafił do nich najprawdopodobniej za pośrednictwem transportu roślin ozdobnych i hodowlanych, bo wiemy, że Holandia słynie między innymi właśnie z ogrodnictwa – tłumaczył na łamach „Gazety Lubuskiej” Sławomir Woźniak z Zespołu Ochrony Lasu w Szczecinku, który stwierdził obecność szkodnika w międzychodzkich lasach.

W krajach zachodniej Europy żerowanie przekraski sosnówki wyrządziło duże szkody. Doprowadzało do zamierania upraw sosnowych na dużych obszarach. Informacja o pojawieniu się tego szkodnika w Polsce jest więc bardzo niepokojąca z punktu widzenia gospodarki leśnej.

- Owad jest wyposażony w aparat gębowy typu kłująco-ssącego, czyli bardzo podobny na przykład do komara. I w podobny sposób działa. Jednak zamiast ciała człowieka nakłuwa igły i wysysa płyny fizjologiczne rośliny. Oprócz tego, że powoduje rany, to wektoryzuje również groźne bakterie i grzyby. Żerowanie wielu osobników i wielokrotne nakłucia początkowo doprowadzają do osłabienia i zamarcia igieł, które się przebarwiają, a następnie odpadają. Drzewo pozbawione igieł przeżywa duży stres fizjologiczny i wszystkie procesy związane z pobieraniem wody czy składników odżywczych zostają wstrzymane, co w konsekwencji doprowadza do obumarcia całego drzewa – tłumaczy Sławomir Woźniak.

Poza Nadleśnictwem Międzychód, przekraska sosnówka została także potwierdzona w tym roku w województwie lubuskim, ale poza terenem Lasów Państwowych. Może to wskazywać na to, że na terenie lubuskiego już bytuje populacja szkodnika, która zaczyna zwiększać areał swojego bytowania.

Co dalej? Z owadem trudno walczyć, bo ciągle niewiele o nim wiadomo. Nie ma też określonych procedur służących ochronie naszych lasów przed tym szkodnikiem.

- Jest potrzebny dokładny monitoring, który pozwoli rozpoznać czy i w jakim wymiarze ten owad zaczyna nam zagrażać. Nie mamy tak naprawdę wiedzy na temat tego, ile tego owada jest, gdzie on jest i czy te miejsca, w których został znaleziony są jedyne, czy też musimy go szukać dalej. Dlatego informacja o odkryciu przekraski sosnówki wraz ze zdjęciami została przekazana wszystkim pracownikom Lasów Państwowych, którzy działają w terenie, aby mieli oczy szeroko otwarte i zwracali uwagę obecność na tego owada – tłumaczy Sławomir Woźniak.

- Będzie trzeba monitorować sytuację. Może szkodnik się u nas nie zadomowi, bo to jednak obce środowisko dla niego? A może się namnoży i będzie wyrządzał szkody? Czas pokaże – dodaje Lech Jankowiak, zastępca Nadleśniczego Nadleśnictwa Międzychód.