Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Obchody 70-lecia 2.Berlińskiego Pułku Zmechanizowanego

Agnieszka Kubik
Stoją od lewej: Zbigniew Garbicz, Andrzej Madej, Zenon Domagała, Zbigniew Gałat, Czesław Hebda, Władysław Lachowski (przewodniczący), Andrzej Krysiak (wiceprzewodniczący), siedzą od lewej: Jerzy Murgrabia, Józef Ośko, Tadeusz Krzemiński
Stoją od lewej: Zbigniew Garbicz, Andrzej Madej, Zenon Domagała, Zbigniew Gałat, Czesław Hebda, Władysław Lachowski (przewodniczący), Andrzej Krysiak (wiceprzewodniczący), siedzą od lewej: Jerzy Murgrabia, Józef Ośko, Tadeusz Krzemiński fot. Zbigniew Gradowski
W sobotę, 15 czerwca, odbędą się obchody 70-lecia 2. Berlińskiego Pułku Zmechanizowanego, który przez 40 lat (1949-89) stacjonował w Skierniewicach. Uroczystości zorganizował komitet, którego członkowie wywodzą się z koła nr 2 Związku Żołnierzy Wojska Polskiego im. gen. Z. Berlinga w Skierniewicach oraz władze miasta i parafia garnizonowa.Honorowy patronat nad obchodami objął prezydent Skierniewic Leszek Trębski.
  • 2. pułk piechoty został sformowany w Sielcach nad Oką, na terenie ówczesnego ZSRR - mówi Andrzej Krysiak, wiceprzewodniczący komitetu organizacyjnego oraz autor - wspólnie z Jerzym Murgrabią - "Jednodniówki" przedstawiającej 70 lat historii pułku. - Za pierwszy dzień formowania pułku należy uznać datę 18 maja 1943 r., w którym to dniu do obozu sieleckiego przybył pierwszy jego dowódca, mjr Gwidon Czerwiński. Stan osobowy pułku liczył 195 oficerów, 776 podoficerów i 1748 szeregowych. Razem 2719 żołnierzy.

Uroczystości rozpoczną się o godz. 11 nabożeństwem w kościele garnizonowym. Około godziny 12 w kościele rozpocznie się koncert Reprezentacyjnego Zespołu Wojska Polskiego.

Godzinę później wszyscy przejdą do dawnych koszar przy ul. Batorego, gdzie w asyście orkiestry miejskiej pod dyrekcją Szczepana Bieszczada oraz wojskowej asysty honorowej zostanie odsłonięta oraz poświęcona tablica pamiątkowa . Po odsłonięciu przewidziane jest zwiedzanie byłych koszar, a obecnie terenu Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej oraz degustacja wojskowej grochówki.

- Wydanie wspomnianej, 80-stronicowej publikacji, a także koncert Reprezentacyjnego Zespołu Wojska Polskiego były możliwe dzięki pomocy posła Dariusza Seligi i departamentu promocji i wychowania Ministerstwa Obrony Narodowej - dodaje Andrzej Krysiak. - Książka będzie do nabycia w Izbie Historii Skierniewic.

Program obchodów:
10.50 – 11.00 - Otwarcie uroczystości obchodów 70 lecia 2 BPZ
- Powitanie przybyłych gości / posłowie, władze miasta, władze
powiatu, księży , dowódców pułku, generałów narrator – Pan Andrzej Charzewski
11.00 - Uroczysta Msza Święta koncelebrowana za Ojczyznę i żołnierzy 2 pułku

11.50 – Rys historyczny 2 pułku - mjr rez. Andrzej Krysiak

12.00- Koncert Reprezentacyjnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego.

12.40- Podziękowanie – Prezydent Skierniewic – Pan Leszek Trębski.

12.45 – 12.50 - Przegrupowanie w rejon odsłonięcia tablicy

Uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej

12.55 – Wprowadzenie wojskowej asysty honorowej oraz wystawienie posterunku honorowego przed tablicą pamiątkową
13.00 – Komentarz do uroczystości – narrator płk rez. Lech Pietrzak.
13.03 – Rozpoczęcie uroczystości – Hymn państwowy

- wykonuje orkiestra miejska ze Skierniewic – pan Szczepan Bieszczad.
13.05 - Powitanie uczestników uroczystości przez przewodniczącego komitetu organizacyjnego – prezesa Koła Nr. 2 Związku Żołnierzy Wojska Polskiego im. gen Zygmunta Berlinga –Pana mjr rez. Władysława Lachowskiego;
poprzedza sygnał /Sygnał „Słuchajcie Wszyscy” – trębacz orkiestry.
13.08 – Ewentualne wystąpienia zaproszonych gości; poprzedza sygnał /Sygnał „Słuchajcie Wszyscy” – trębacz orkiestry.
13.15 - Odsłonięcia tablicy pamiątkowej – sygnał „Baczność”
- delegacja do odsłonięcia tablicy:
- Prezydent Miasta Skierniewice – Pan Leszek Trębski
- byli Dowódcy pułku – Pan gen. Leszek Chyła ,
Pan płk Eugeniusz Bułas;
Pan płk Wiesław Bąk
- Przewodniczący komitetu organizacyjnego – Pan mjr rez. Władysław Lachowski.
Po odsłonięciu tablicy trębacz gra „Hasło Wojska Polskiego”
13.20 – Poświęcenie tablicy pamiątkowej – ks. kapelan mjr. Paweł Piontek

13.25 - Apel Pamięci – czyta oficer KRWLąd. z bdow. DWLąd.

- Salwa honorowa

- trębacz gra „Hasło Wojska Polskiego”
13.30 - Złożenie wiązanek kwiatów przed tablicą pamiątkową.

Po złożeniu kwiatów trębacz wykonuje „ Śpij kolego”
13.40 – Wykonanie utworu okolicznościowego „Oka” oraz wiązanki utworów okolicznościowych.
13.45 - Odprowadzenie wojskowej asysty honorowej.

13.50 – Podziękowanie gościom i sponsorom – Przewodniczący Komitetu organizacyjnego – Władysław Lachowski.

14.00 – Rys historyczny koszar – płk rez Pan Jerzy Murgrabia.

14.05 -14.40 – Zwiedzanie koszar – grochówka – przedstawiciel Wyższej Szkoły Zawodowej – Pan ……………………….

14.40 -15.00 - Przejście/przejazd/ na spotkanie okolicznościowe – Dom Gościnny przy ulicy Rawskiej.
15.00 - Spotkanie po latach
Aby uczcić doniosłą rocznicę 70 –lecia utworzenia 2 Berlińskiego Pułku Zmechanizowanego członkowie Koła Nr. 2 Związku Żołnierzy Wojska Polskiego wystąpili z inicjatywą budowy tablicy pamiątkowej przed byłymi koszarami, gdzie w latach 1949 – 1989 stacjonował pułk.
Honorowy patronat nad uroczystościami objął Prezydent m. Skierniewice Pan Leszek Trębski.
Fundatorem tablicy pamiątkowej jest Prezydent Skierniewic Pan Leszek Trębski

Rys historyczny 2. Pułku Berlińskiego Zmechanizowanego autorstwa Andrzeja Krysiaka

Uroczystości zorganizował Komitet Organizacyjny Obchodów, którego członkowie wywodzą się z Kołą nr 2 Związku Żołnierzy Wojska Polskiego im. gen. Zygmunta Berlinga w Skierniewicach wspólnie z władzami miasta Skierniewice i parafią garnizonową. Honorowy patronat nad obchodami objął prezydent Skierniewic Pan Leszek Trębski. Ta okrągłą rocznica jest niewątpliwie okazją, aby choć pokrótce przypomnieć historię pułku, jego szlak bojowy i dokonania w okresie pokojowym.

2 pułk piechoty został sformowany w Sielcach nad Oką, na terenie ówczesnego ZSRR. Za pierwszy dzień formowania 2 pułku należy uznać datę 18 maja 1943 r. w którym to dniu do obozu sieleckiego przybył pierwszy jego dowódca mjr Gwidon Czerwiński. Według etatu stan osobowy pułku liczył 195 oficerów, 776 podoficerów i 1748 szeregowych. Razem 2719 żołnierzy.

15 lipca 1943 r. pułk złożył uroczystą przysięgę, którą celebrował ks. mjr Franciszek Kubsz. Cały stan osobowy pułku składał przysięgę ziemi polskiej broczącej we krwi, narodowi polskiemu udręczonemu w niemieckim jarzmie, że nie skala imienia Polaka, że wiernie będą służyć Ojczyźnie.

Swój chrzest bojowy pułk przeszedł w bitwie pod Lenino 12 – 14 października 1943 r. w której poniósł wielką ofiarę krwi. Nad Miereją zginęło wtedy 18 oficerów, 133 szeregowych i podoficerów. Bez wieści zginęło 257 żołnierzy.

Już w dniu 23 lipca 1944 r. pułk przekroczył Bug, wkraczając 26 lipca do Lublina. W dwa dni później pułk zajął pozycje obronne nad Wisłą w rejonie Dęblina. W czasie działań pod Dęblinem bohaterską śmiercią zginął radiotelegrafista Michał Okurzały. Kolejnym celem były przedmieścia dzielnicy prawobrzeżnej Warszawy – Pragi.
Do walki o Pragę pułk wszedł w drugim dniu natarcia w nocy z 11 na 12 września, a już 21 października pułk rozpoczął pościg za wycofującym się wrogiem, by 24 października zająć Jabłonnę. W tym czasie w lewobrzeżnej części stolicy trwało już Powstanie Warszawskie.

Decyzją dowództwa radzieckiego natarcie na Warszawę zostało wstrzymane. W początkowej fazie pułk wspomagał działania bojowe powstańców, włączając się do walki, jednak w połowie listopada 1944 r. przeszedł do rejonu ześrodkowania w okolice Zielonki, kiedy to wraz z całą dywizją stanowił drugi rzut 1 Armii WP. W rejonie tym pułk stacjonował niespełna dwa miesiące. Pobyt pułku w Zielonce zaowocował ufundowaniem sztandaru przez społeczeństwo Zielonki i Rembertowa.

Do Warszawy pułk wszedł bez walki od strony Piaseczna 18 stycznia 1945 r., a już w dniu następnym dniu uroczyście defilował zniszczonymi ulicami stolicy.

20 stycznia pułk wymaszerował w kierunku Bydgoszczy, a następnie Wału Pomorskiego. W walkach o Pomorze Zachodnie w których pułk stracił ogółem 300 żołnierzy , a 66 zostało rannych. Kolejnym etapem było forsowanie Odry w którym pułk stracił kolejnych 191 żołnierzy.

Nad ranem 1 maja pułk został przetransportowany na przedmieścia Berlina, otrzymując zaszczytne zadanie razem z radzieckimi oddziałami jego zdobycie. Zgodnie z otrzymanym rozkazem 2 pułk piechoty nacierał w kierunku wschodnim przez Tiergarten do Bramy Brandenburskiej i Reichstagu. Szczególnie zacięte walki pułk stoczył w rejonie gmachu Politechniki, który zdobyto dopiero 2 maja o świcie. Następnie po zlikwidowaniu oporu w Tiergarten żołnierze 2 pułku osiągnęli Bramę Brandenburską. Tego dnia Berlin skapitulował.

W czasie szturmu Berlina w pułku zginęło 20 żołnierzy a rannych było 105. Wśród zabitych był m.in. chor. Józef Paczkowski, późniejszy patron pułku. Działania w Berlinie były ostatnimi walkami jakie 2 pułk piechoty stoczył z Niemcami.

W wyniku działań wojennych łącznie pułk stracił bezpowrotnie 1580 oficerów, podoficerów i żołnierzy.
Po zakończeniu działań wojennych na przełomie maja i czerwca 1945 r. pułk został przeniesiony na krótko do Siedlec, w październiku 1945 r. do Modlina. a z początkiem 1947 r. do Legionowa. Tu, poza normalnym szkoleniem jeden z batalionów brał udział w walkach z oddziałami UPA w woj. rzeszowskim.

12 października 1947 r. w drugą rocznicę bitwy pod Lenino, pułk otrzymał wyróżniającą nazwę „Berliński”, datą święta pułkowego stał się dzień 2 maja, w rocznicę zwycięskiego szturmu Berlina. W maju 1948 r. w czasie pobytu w Legionowie pułk otrzymał sztandar nowego wzoru.

Jedną z najważniejszych dat w historii pułku był niewątpliwe rok 1949, kiedy to 2 Berliński Pułk Piechoty na stałe miejsce dyslokacji przybył do Skierniewic, zajmując koszary przy ulicy Batorego po dawnym 18 pułku piechoty z 26 Dywizji Piechoty, który stacjonował tu w okresie międzywojennym. Tym samym rozpoczął się nowy etap w historii jednostki, etap szkolenia i pracy na rzecz umacniania zwartości bojowej w realiach ówczesnych doktryn i sojuszy wojskowych. W pokojowej służbie pułk wykonywał wiele trudnych i odpowiedzialnych zadań. Organizacyjnie pułk podlegał w dalszym ciągu dowództwu 1 Warszawskiej Dywizji Piechoty z siedzibą w Legionowie.

Najbardziej znaczące przeobrażenia pułk przeszedł w 1955 r. Zgodnie z rozkazem MON nr 057 z dnia 19.09. 1955 r. pułk został przeformowany na 2 Berliński Pułk Zmechanizowany o stanie 1104 żołnierzy. W 1958 r. zgodnie z Zarządzeniem Szefa Sztabu Gen. pułk otrzymał numer JW. 2232.

Przeorganizowaniu uległo również w znacznym stopniu szkolenie, do którego jakości poszczególni dowódcy pułku przywiązywali wielką wagę. Byli nimi m.in. ppłk: Edward Jędrzejewski, Józef Furgała, Wincenty Cytrycki, Józef Karcz, czy Tadeusz Latusek. Wysiłki te zostały zauważone przez przełożonych. Pułk był wyróżniany i nagradzany, zdobywając wielokrotnie miano przodującej jednostki Warszawskiego Okręgu Wojskowego.

W dniu 9 maja 1975 r., decyzją Rady Państwa, w uznaniu bojowych zasług wniesionych w zwycięstwo nad niemieckim faszyzmem oraz systematyczne osiąganie bardzo wysokich wyników w dziedzinie gotowości bojowej, szkolenia i patriotycznego wychowania żołnierzy pułk został odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu III KL. W tym samym dniu zgodnie z rozkazem ministra obrony narodowej nr 12/MON z dnia 05.05.1975 r. „drugi berliński” otrzymał imię chor. Józefa Paczkowskiego.

W historii pułku ważny był również rok 1956. W maju tego roku 2 BPZ otrzymał trzeci już sztandar, który przetrwał do rozwiązania pułku w 1993 r.

Pułk, poza szkoleniem programowym wykonywał również zadania na rzecz gospodarki narodowej. W latach 1950 – 1955 żołnierze pułku wyjeżdżali najczęściej na Ziemie Odzyskane, gdzie brali udział w akcjach żniwnych i pracach wykopkowych. W następnych latach wykonywali różne prace na rzecz zakładów pracy Skierniewic i powiatu.

Kolejni dowódcy bardzo dbali o rozwój infrastruktury szkoleniowej pułku. Np. w latach 1968 – 1970 siłami pułku przeprowadzono modernizację strzelnicy garnizonowej, unowocześniono plac ćwiczeń rozbudowano koszary. Dobrze urządzony garnizonowy ośrodek szkolenia na Zwierzyńcu służył żołnierzom do końca pobytu pułku w Skierniewicach. W okresach letnich pułk odbywał szkolenie i prowadził ćwiczenia na poligonie w m. Dęba, Legionowie czy Muszakach.

Wielkim wyróżnieniem dla pułku był trzykrotny udział nowo wcielonych żołnierzy w uroczystej przysiędze na polach Grunwaldu. (1973, 1978 i 1981 r.)

Kolejne lata funkcjonowania pułku w Skierniewicach przebiegały pod znakiem pokojowej służby. Pułkiem dowodzili doświadczeni oficerowie, a wśród nich płk Edward Jabłoniec, płk Jan Pilipów, płk Zygmunt Skuza, płk Leszek Chyła, ppłk Eugeniusz Bułas, płk Wiesław Bąk, czy płk Bogdan Paduch. Wybitne zdolności dowódcze i wysoka wiedza oficerów pułku świadczą o tym, że wywodzi się z niego (licząc od jego sformowania w 1943 r.), co najmniej 28 generałów, którzy pełnili najwyższe funkcje w Wojsku Polskim.

Ośmiu z nich było generałami dywizji, a dwudziestu generałami brygady, z czego aż jedenastu służyło w latach 1949 – 1989 w 2 BPZ w Skierniewicach, pełniąc wówczas różne stanowiska służbowe, począwszy od szefów służb, poprzez zastępców dowódcy ds. politycznych, liniowych, technicznych a skończywszy na dowódcach pułku. Wśród nich są m.in. generałowie dywizji Jan Wojtala i Leszek Chyła oraz generałowie brygady: Zygmunt Skuza, Marek Witczak, Henryk Porajski. Służbę wojskową do dziś na stanowisku zastępcy szefa sztabu w dowództwie wojsk lądowych – pełni gen bryg. Marek Mecherzyński. Na szczególne podkreślenie zasługuje rok 1982, kiedy to pułk zdobył zaszczytne miano „Przodującej Jednostki Warszawskiego Okręgu Wojskowego” W tym samym roku za wysokie wyniki osiągnięte podczas Inspekcji Sił Zbrojnych pułk został wyróżniony w specjalnym rozkazie Ministra Obrony Narodowej. Dowódcą pułku był wówczas mjr Leszek Chyła.

Obecność berlińczyków w Skierniewicach trwała równe 40 lat, do 30 września 1989 r., kiedy to decyzją Ministra Obrony Narodowej pułk został przeniesiony do Giżycka.

Swą działalność w stolicy Mazur pułk rozpoczął od 1 października 1989 r., a pełną gotowość bojową osiągnął 1 stycznia 1990 r. Po płk Bogdanie Paduchu, ostatnim „skierniewickim” dowódcą pułku, kolejnym dowódcą został mjr Ireneusz Rydzyński.

Obecność pułku w giżyckim garnizonie trwała jedynie cztery lata do 15 listopada 1993 r.

Tym samym zamknął się długi, bo równo 50 – cio letni okres funkcjonowania pułku w Wojsku Polskim. I pomimo, że pułk odszedł do historii, to jednak pamięć o nim nie została zapomniana. Zwłaszcza w Skierniewicach, gdzie do dziś zamieszkuje wielu byłych żołnierzy zawodowych pułku i ich rodziny. To oni również wnieśli wielki wkład w wielkość jednostki, jej sukcesy i dokonania. W czasie swego skierniewickiego okresu pułk dobrze zasłużył się miastu. Dawał liczne miejsca pracy lokalnej społeczności, uczestniczył w uroczystościach o charakterze patriotycznym i państwowym, pomagał w likwidacji klęsk żywiołowych, czy w odbudowie i budowie obiektów miejskich.

W pułku był jedyny w mieście otwarty basen, z którego korzystali również mieszkańcy Skierniewic i powiatu. Dobrze układały się również stosunki dowództwa pułku z kolejnymi władzami samorządowymi bez względu na zmiany społeczno – polityczne i uwarunkowania gospodarcze. Pułk na zawsze wpisał się w historii miasta i do dziś wielu mieszkańców Skierniewic z niekłamanym sentymentem wspomina czasy „2 berlińskiego”.

Dowodem na to, że jednostka ta była ceniona w mieście niech będzie fakt nadania przez Radę Miasta Skierniewice jednej z ulic imienia 2 Berlińskiego Pułku Zmechanizowanego. Wcześniej inne ulice otrzymały nazwy Michała Okudzałego, radiotelegrafisty 2 pułku piechoty. Na skierniewickim osiedlu Rawka znajdziemy ulicę Bitwy pod Lenino i gen. Zygmunta Berlinga. Imię patrona pułku chor. Józefa Paczkowskiego obrał sobie również Zespół Szkół Zawodowych nr 2 w Skierniewicach, natomiast Tadeusz Kościuszko, patron 1 Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej, w skład której wchodził 2 „berliński”, jest patronem Szkoły Podstawowej nr 2 w Skierniewicach. Szkołą tą w okresie powojennym opiekowali się żołnierze 2 BPZ.

O swoim pułku pamiętają także byli żołnierze zrzeszeni w Związku Żołnierzy Wojska Polskiego. Większość z nich wywodzi się z 2 BPZ. Koło nr 2 ZŻWP w Skierniewicach, które jest współorganizatorem obchodów 70 – cio lecia istnienia jednostki, obrało sobie za patrona gen. Zygmunta Berlinga. Z inicjatywy Koła w 60. rocznicę zwycięstwa nad hitlerowskim faszyzmem odsłonięto obelisk z wmurowaną urną z ziemią spod Lenino, poświęcony pamięci żołnierzy 2 Berlińskiego Pułku Zmechanizowanego im. chor. Józefa Paczkowskiego.


Komitet Organizacyjny obchodów 70 – lecia powstania 2 Berlińskiego Pułku Zmechanizowanego

Patronat Honorowy – Leszek Trębski –Prezydent Skierniewic

Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego - Władysław Lachowski
Z – ca przewodniczącego

– Andrzej Krysiak
Z- ca przewodniczącego

– Zbigniew Rejowski
Sekretarz

– Zbigniew Gałat
Skarbnik

-Andrzej Madej
Członkowie

- Jerzy Murgrabia

- Czesław Hebda

- Zenon Domagała

- Józef Ośko

- Tadeusz Stasinowski

- Marian Sarniak

- Zbigniew Garbicz

- Tadeusz Krzemiński.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Dziennik Zachodni / Wielki Piątek

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Obchody 70-lecia 2.Berlińskiego Pułku Zmechanizowanego - Skierniewice Nasze Miasto

Wróć na skierniewice.naszemiasto.pl Nasze Miasto